بررسی تطبیقی دوگفتمان اصلاح طلبی و اصولگرایی با تاکید بر سیاست خارجی(1376-1388)

از نظر لاکلائو و موفه، گفتمان،حوزه ای است که مجموعه ای از نشانه هادرآن به صورت شبکه ای در می آیندو معنایشان در آنجا تثبیت می شود.معنای نشانه های درون یک گفتمان حول یک دال مرکزی به طور جزئی ثثبیت می شود.دال مرکزی، نشانه ی برجسته وممتازی است که نشانه های دیگر در سایه ی آن نظم پیدا می کنندو به هم مفصل بندی می شوند. در طول سه دهه ی گذشته ،گفتمان های مختلفی از درون ابر گفتمان انقلاب اسلامی سر برآورده اند.دالها ومفاهیمی چون منافع،قدرت،امنیت و هویت ملی،انقلاب اسلامی،نظام بین الملل و ... در بستر و چارچوب هریک از این دوران ها و گفتمان ها معانی و مدلول های متفاوتی یافته اند.تغییر و تحولات گفتمانی نه تنها در محدوده و حوزه ی گفتمانی بلکه در عرصه ی اجرا و اعمال سیاست خارجی جمهوری اسلامی نیز تاثیرات شگرفی برجای گذاشت. هدف اصلی این پژوهش مطالعه ی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با توجه به نظام ارزشی حاکم بر سیاست داخلی کشور و بررسی دو گفتمان اصلاح طلبی و اصول گرایی در دهه ی سوم انقلاب در تقابل با گفتمان های عرصه ی بین الملل از جمله نو محافظه کاری آمریکایی است؛که به شیوه ی توصیفی- تحلیلی نخست سیر شکل گیری و ظهور این دو گفتمان و سپس تاثیر آن ها بر حوزه ی داخلی و خارجی را مورد کاوش قرار می دهد. با عنایت به اینکه از لحاظ روش شناسی، واقع گرایی و نو واقع گرایی منطق منافع ملی را مورد توجه قرار داده اند و پذیرش آن در مقاطعی از تاریخ سی سال گذشته دستاوردهای ناچیزی را برای کشور ایجاد کرده است و با عطف توجه به این نکته که در پاره ای دیگر از مقاطع این دوران درک منافع ملموس مورد توجه سیاست گذاران نبوده است، تحلیل گفتمان به عنوان یک روش جایگزین می تواند کاستی های تحلیل در روش های اثباتی را برطرف کرده، چارچوبی منظم و هدفمند برای درک سیاست خارجی در دو مقطع ریاست جمهوری خاتمی و احمدی نژاد فراهم نماید. از این نگاه چون هر مقطع به عنوان یک گفتمان دیده خواهد شد و شیوه های مفصل بندی خود را خواهد داشت، دستاوردهای سیاست خارجی عینی تر خواهد شد. فرضیه ی پژوهش چنین است که نظام ارزشی حاکم بر جمهوری اسلامی ایران نقش ویژه ای در سیاست داخلی ایفا نموده است.همچنین دهه ی سوم انقلاب متاثر از دو گفتمان اصلاح طلبی و اصولگرایی بوده است. در این راستا برداشت هایی که در هر مقطع گفتمانی از این نظام ارزشی می شد، از طریق مطرح شدن درمتن جامعه سیاست داخلی را تحت تاثیر قرار می داد. رویارویی دو جریان اصولگرا و اصلاح طلب نیز وجه غالب ده? سوم انقلاب بوده است.